Bardzo dzi\u0119kuj\u0119 Ma\u0107kowi za zach\u0119t\u0119 i udost\u0119pnienie mi swych \u0142am\u00f3w – je\u015bli takie podej\u015bcie si\u0119 spodoba (i nie ustan\u0105 zach\u0119ty Ma\u0107ka;) ), obiecuj\u0119 w miar\u0119 mo\u017cliwo\u015bci wr\u00f3ci\u0107 za jaki\u015b czas z kolejn\u0105 impresj\u0105 na temat innego inspiruj\u0105cego bohatera \u201cwi\u0119kszego ni\u017c film\u201d. Oczywi\u015bcie mam te\u017c nadziej\u0119 na ciekaw\u0105, inspiruj\u0105c\u0105 dyskusj\u0119 (tak jak ta, kt\u00f3ra by\u0142a zal\u0105\u017ckiem tego tekstu – pozdrawiam, Arturze;) ).<\/p>\n
\u00a0<\/strong>Film Jana Komasy<\/strong>, napisany – pono\u0107 w ci\u0105gu o\u015bmiu d\u0142ugich lat – na bazie reporta\u017cu samego autora dla \u201cDu\u017cego Formatu\u201d o fa\u0142szywym ksi\u0119dzu (pono\u0107 do\u015b\u0107 cz\u0119stym fenomenie w tym kraju\u2026) przez Mateusza Pacewicza<\/strong> pod piecz\u0105 Krzysztofa Raka* by\u0142 ju\u017c obiektem ca\u0142ej masy analiz i zachwyt\u00f3w.<\/p>\n W jaki\u015b tajemniczy spos\u00f3b nie wygra\u0142 g\u0142\u00f3wnej nagrody w Gdyni (jako Pomorzanin mog\u0119 potwierdzi\u0107: morze miewa dziwny wp\u0142yw na psychik\u0119), nie wygra\u0142 te\u017c z \u201cParasite\u201d w Hollywood (cho\u0107 potyczka z takim arcymistrzem kina jak Bong Joon Ho<\/strong> jest sama w sobie nobilituj\u0105ca), ale za to zdecydowanie \u201cwygra\u0142\u201d serca widz\u00f3w i recenzent\u00f3w na ca\u0142ym \u015bwiecie.<\/p>\n Cho\u0107 weekend otwarcia nie rozbi\u0142 banku (nieco ponad 164 tysi\u0105ce widz\u00f3w – a naprawd\u0119 przyzwoite wyniki zaczynaj\u0105 si\u0119 od 300 tys.) – to do\u015b\u0107 szybko, zar\u00f3wno pod wp\u0142ywem marketingu szeptanego jak i rewelacyjnych recenzji, ta sytuacja si\u0119 zmieni\u0142a. Stan z 7-ego lutego to ju\u017c 1 531 514 polskich widz\u00f3w<\/strong>. A przecie\u017c film jest dystrybuowany na ca\u0142ym \u015bwiecie. I je\u015bli jeszcze gdzie\u015b nie jest, to obecno\u015b\u0107 na Oscarach pewnie to zmieni. Ca\u0142kiem nie\u017ale jak na co\u015b, co nie by\u0142o nakr\u0119cone przez Patryka Veg\u0119 i nie planowa\u0142o by\u0107 komedi\u0105 romantyczn\u0105 (chocia\u017c\u2026ale o tym p\u00f3\u017aniej \ud83d\ude09 ) – i ju\u017c teraz jest obiektem analiz rodzimych spec\u00f3w od ogl\u0105dalno\u015bci.<\/p>\n Pisz\u0105cy te s\u0142owa – ani pewnie nikt, kto widzia\u0142 ten film – nie ma chyba jednak specjalnych w\u0105tpliwo\u015bci, co jest g\u0142\u00f3wnym powodem tak olbrzymiej popularno\u015bci tej propozycji\u2026<\/p>\n To Daniel, cudownie pogmatwany g\u0142\u00f3wny bohater filmu, fa\u0142szywy ksi\u0105dz z przesz\u0142o\u015bci\u0105 m\u0142odocianego bandziora, kt\u00f3ry w ramach przypadkowego \u201czast\u0119pstwa na parafii\u201d na chwil\u0119 przejmuje duchow\u0105 piecz\u0119 nad wiejsk\u0105 spo\u0142eczno\u015bci\u0105 zupe\u0142nie rozbit\u0105 przez tragedi\u0119. I postanawia j\u0105 uleczy\u0107. Bo w ko\u0144cu od tego powinien by\u0107 ksi\u0105dz, prawda?<\/strong><\/p>\n Nie b\u0119d\u0119 zgadywa\u0142, ile scenarzysta filmu zaczerpn\u0105\u0142 z pierwowzoru tej postaci, ani ile od siebie doda\u0142 zjawiskowy Bartosz Bielenia (zdziwi\u0142bym si\u0119, gdyby niewiele). Faktem jest, \u017ce punkt wyj\u015bcia rodem z klasycznej komedii pomy\u0142ek tutaj zyskuje naturalnie g\u0142\u0119boki wymiar<\/strong> – Daniel by\u0142 got\u00f3w na ten punkt wyj\u015bcia. Ba, pod\u015bwiadomie marzy\u0142 o nim.<\/p>\n Wi\u0119c mamy tu co\u015b wi\u0119cej ni\u017c tylko prost\u0105 wewn\u0119trzn\u0105 ironi\u0119 (w tym wypadku: o bandycie-ksi\u0119dzu) w koncepcie, ironi\u0119, kt\u00f3ra powinna by\u0107 w wi\u0119kszo\u015bci ciekawie pomy\u015blanych film\u00f3w.<\/p>\n Mamy posta\u0107, kt\u00f3ra t\u0119 sprzeczno\u015b\u0107 w koncepcie uosabia tak, \u017ce chyba ju\u017c bardziej nie mo\u017cna. Posta\u0107, kt\u00f3ra \u201crobi\u201d ten film. Uosabia i niesie go tak jak \u201cTaks\u00f3wkarz\u201d uosabia\u0142 temat toksycznej samotno\u015bci, czy czarny charakter \u201cSeven\u201d- temat \u015bwiata zamieniaj\u0105cego si\u0119 w piek\u0142o i tego, jak (i czy) z tym walczy\u0107.<\/p>\n <\/p>\n Daniela poznajemy jako integraln\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 spo\u0142eczno\u015bci w zak\u0142adzie poprawczym<\/strong>. Jakiego rodzaju to spo\u0142eczno\u015b\u0107 najlepiej chyba oddaje termin z zamykaj\u0105cej cz\u0119\u015bci klamry filmu, gdy zdemaskowany Daniel wr\u00f3ci\u0142 do poprawczaka: \u201cstado\u201d. Swojego rodzaju \u201chonorowa\u201d b\u00f3jka mi\u0119dzy siedz\u0105cymi w poprawczaku, by rozwi\u0105za\u0107 nabrzmia\u0142e konflikty. Kr\u00f3tko m\u00f3wi\u0105c, jest to bezwzgl\u0119dna, zwierz\u0119ca spo\u0142eczno\u015b\u0107, z prawami, kt\u00f3re nale\u017cy respektowa\u0107 – albo z pokor\u0105 przyjmowa\u0107 kar\u0119, kt\u00f3r\u0105 zreszt\u0105 Daniel pomaga w pierwszej scenie wymierzy\u0107 koledze (gdyby kto\u015b dalej mia\u0142 z\u0142udzenia jaki to \u015bwiat: kluczow\u0105 rol\u0119 w karze odgrywa imad\u0142o i pewna wra\u017cliwa cz\u0119\u015b\u0107 m\u0119skiej anatomii).<\/p>\n Co to o nim m\u00f3wi? \u017be – nawet po swym nawr\u00f3ceniu – doskonale, od podszewki, rozumie ten prymitywny \u015bwiat i by przetrwa\u0107 umie by\u0107 jego wsp\u00f3\u0142pracuj\u0105c\u0105 cz\u0119\u015bci\u0105. \u015awietne uj\u0119cie z kamienn\u0105 twarz\u0105 niezbyt zachwyconego sytuacj\u0105, stoj\u0105cego na \u201cczujce\u201d Daniela w pierwszym planie i katowanym przez innych koleg\u0105 w tle trwa kilka sekund i dopiero z perspektywy czasu mo\u017cna si\u0119 zastanawia\u0107 nad tym, co wyra\u017ca\u0142o to intryguj\u0105ce oblicze. Bo przecie\u017c gdyby nie ten wyraz twarzy, Daniel wydawa\u0142by si\u0119 tu zwyk\u0142ym bandziorem i uosobieniem truizmu, \u017ce wi\u0119zienie czy poprawczak nikogo nie resocjalizuj\u0105 a tylko zamieniaj\u0105 w sprawniejsz\u0105 wersj\u0119 przest\u0119pcy.<\/p>\n Ale tak przecie\u017c nie jest. Bo, jak si\u0119 dowiadujemy w kolejnej scenie, Daniel przeszed\u0142 przemian\u0119 pod wp\u0142ywem swego mentora, charyzmatycznego ksi\u0119dza Tomasza (\u0141ukasz Simlat AKA the scene-stealer \ud83d\ude09 ). Nawr\u00f3ci\u0142 si\u0119 zatem\u2026i zaszczepi\u0142 w g\u0142owie niemo\u017cliwe marzenie: w ramach odkupienia\/zerwania z dawnym \u017cyciem chce zosta\u0107 ksi\u0119dzem<\/strong>. Takim jak Tomasz, zmieniaj\u0105cym wizj\u0119 sensu bycia i daj\u0105cym nadziej\u0119.<\/p>\n Wi\u0119c w zasadzie zmiana ju\u017c zasz\u0142a\u2026\u00a0tyle, <\/em>\u017c<\/em>e moim skromnym zdaniem niepe<\/em>\u0142<\/em>na<\/em>. I reszta filmu nieoczekiwanie da temu skonfliktowanemu ch\u0142opakowi szans\u0119 na p\u00f3j\u015bcie krok dalej: tym razem, w pewnym sensie, odwa\u017cy si\u0119 w ko\u0144cu rzuci\u0107 wyzwanie innej spo\u0142eczno\u015bci \/ w\u0142adzy i jej r\u00f3wnie brutalnym zasadom, kt\u00f3re zreszt\u0105 t\u0119 spo\u0142eczno\u015b\u0107 zamkn\u0119\u0142y w toksycznej wersji wi\u0119zienia (troch\u0119 jak poprawczak?).<\/p>\n Nie b\u0119dzie ju\u017c odwraca\u0142 wzroku jak w tej pierwszej, rewelacyjnej scenie – swoj\u0105 drog\u0105 sprytnie zapowiadaj\u0105c\u0105 te\u017c t\u0119 ostatni\u0105 – gdzie nie musia\u0142 nawet nic m\u00f3wi\u0107, by\u015bmy zacz\u0119li rozumie\u0107 jego konflikt wewn\u0119trzny.<\/p>\n <\/p>\n \u00a0<\/strong>A zatem po tym jak zobaczyli\u015bmy problemy i aspiracje naszego bohatera, Daniel sprawnie pakuje je wszystkie do plecaka i szykuje si\u0119 do podr\u00f3\u017cy. Tak jak to powinien uczyni\u0107 – metaforycznie czy dos\u0142ownie – ka\u017cdy bohater klasycznej opowie\u015bci po \u201cwezwaniu do przygody\u201d.<\/strong><\/p>\n Daniel taki zupe\u0142nie klasyczny to raczej nie jest i pokazuje, co ma w g\u0142owie w zabawnym monta\u017cu scen po wyj\u015bciu z poprawczaka (gwoli \u015bcis\u0142o\u015bci, \u201cprzygod\u0105\u201d ma by\u0107 praca w stolarni na Podkarpaciu\u2026). Po odprawie u ukochanego mentora, kt\u00f3ry go jeszcze przestrzega przed piciem – mamy p\u0142ynne przej\u015bcie do sceny ostrej imprezy. Alkohol, seks ze studentk\u0105 psychologii (\u201cnaprawd\u0119 ci\u0119\u017ckie studia\u2026\u201d) i – s\u0105dz\u0105c po \u017arenicach – ca\u0142kiem sporo narkotyk\u00f3w. Nie\u017ale jak na kogo\u015b, kto by\u0142 ulubie\u0144cem ksi\u0119dza i – w swej g\u0142owie – jego nast\u0119pc\u0105. Ale to do\u015b\u0107 skomplikowana g\u0142owa\u2026nie wspominaj\u0105c o tym, \u017ce przecie\u017c podobne zachowanie jest najzupe\u0142niej wiarygodne jak na kogo\u015b z jego przesz\u0142o\u015bci\u0105 i (prawdopodobnym\u2026) t\u0142em.<\/p>\n W kt\u00f3rym\u015b momencie imprezy, gdy ju\u017c zupe\u0142nie opadaj\u0105 zahamowania (za to wychodz\u0105 aspiracje\u2026) – Daniel, po cz\u0119\u015bci chyba dla zabawy, kompulsywnie przebiera si\u0119 za ksi\u0119dza. Kumpel z imprezy jest pod sporym wra\u017ceniem \u201c\u017cartu\u201d, ale gdy tylko pr\u00f3buje mu wyrwa\u0107 koloratk\u0119\u2026po niespodziewanym prawym sierpowym przekonuje si\u0119, \u017ce jednak nie: dla Daniela to nie do ko\u0144ca by\u0142 w sumie \u017cart. Niby drobiazg \u201cpod wp\u0142ywem\u201d, ale ile\u017c nam m\u00f3wi o tym ch\u0142opaku. Alkohol obna\u017ca prawdziw\u0105 natur\u0119?<\/strong><\/p>\n Skacowany Daniel, zaliczaj\u0105c jeszcze po drodze symboliczne (!) upokorzenie ze strony przedstawiciela w\u0142adzy (policjanta), dociera w ko\u0144cu do swego nowego \u015bwiata. Tyle, \u017ce co\u015b ka\u017ce mu min\u0105\u0107 stolarni\u0119 (a potem tablic\u0119 upami\u0119tniaj\u0105c\u0105 wspomnian\u0105 wiejsk\u0105 tragedi\u0119) i i\u015b\u0107 dalej: do ko\u015bcio\u0142a.<\/p>\n Ale mszy, kt\u00f3rej ewidentnie potrzebowa\u0142 w nieoswojonym miejscu na kacu-gigancie tego dnia ju\u017c nie b\u0119dzie. Jest za to Eliza, c\u00f3rka ko\u015bcielnej\u2026 i to bardzo \u0142adna c\u00f3rka ko\u015bcielnej. Tyle, \u017ce ta z automatu skre\u015bla Daniela – szufladkuj\u0105c go jako jednego z wielu \u201cprzegryw\u00f3w\u201d z marginesu pracuj\u0105cych w stolarni.<\/p>\n I tutaj dzieje si<\/em>\u0119 <\/em>co<\/em>\u015b <\/em>ciekawego.<\/em> W podr\u0119cznikowym modelu fabu\u0142y \u201czaburzeniem\u201d (wspomnianym \u201cwezwaniem do przygody\u201d) jest najcz\u0119\u015bciej \u201cpropozycja\u201d, kt\u00f3ra na g\u0142\u0119bszym poziomie jest tematycznie powi\u0105zana z potrzeb\u0105 zmiany bohatera<\/strong>, kt\u00f3rej ten unika\/nie uwa\u017ca za konieczn\u0105 (bo co to za bohater, kt\u00f3ry od razu wie, \u017ce ma problem i od teraz chce by\u0107 dobry?).<\/p>\n I wi\u0119kszo\u015b\u0107 historii by tak w\u0142a\u015bnie wygl\u0105da\u0142a: bohater jest zmuszany do \u201cprzygody\u201d, chwil\u0119 si\u0119 opiera\/analizuje opcje, by w ko\u0144cu \u0142askawie wyruszy\u0107 w podr\u00f3\u017c (cz\u0119sto faktycznie wi\u0105\u017c\u0105c\u0105 si\u0119 ze zmian\u0105 lokacji), kt\u00f3ra go odmieni – z regu\u0142y w spos\u00f3b, kt\u00f3rego si\u0119 zupe\u0142nie nie spodziewa\u0142.<\/p>\n A tutaj? Tutaj prawdziw\u0105 zmian\u0105 dla naszego bohatera nie jest wcale perspektywa pracy w stolarni czy wyjazd na Podkarpacie. Daniel puszcza ten w<\/em>\u0142<\/em>a<\/em>\u015b<\/em>ciwy<\/em> mechanizm fabu\u0142y w ruch, bo\u2026 poczu\u0142 si\u0119 wzgardzony przez atrakcyjn\u0105 dziewczyn\u0119 w scenie a la \u201cmeet cute\u201d<\/strong> (czyli klasycznego momentu z komedii romantycznej, gdy dw\u00f3jka przysz\u0142ych kochank\u00f3w ma burzliwe, elektryzuj\u0105ce spotkanie – najcz\u0119\u015bciej przewrotne, buzuj\u0105ce od chemii starcie).<\/p>\n Wi<\/em>\u0119<\/em>c zrobi<\/em>\u0142 <\/em>to, co proste ch<\/em>\u0142<\/em>opaki robi<\/em>\u0105 <\/em>automatycznie: postanowi<\/em>\u0142 <\/em>jej zaszpanowa<\/em>\u0107<\/em>.<\/p>\n Udowodni\u0107, \u017ce nie jest przegrywem. W poprzednim \u015bwiecie m\u00f3g\u0142by to zrobi\u0107 za pomoc\u0105 podrasowanego golfa, kt\u00f3ry wcale nie wygl\u0105da na 19 lat. Ale tutaj Daniel ma co\u015b bardziej oryginalnego w ramach szpanu ni\u017c 19-letni golf: str<\/em>\u00f3<\/em>j ksi<\/em>\u0119<\/em>dza<\/em>. I cho\u0107 jeszcze o tym nie wie – niebawem b\u0119dzie potrzebowa\u0142 wype\u0142ni\u0107 go czym\u015b sensownym.<\/p>\n W ironiczny spos\u00f3b w tej scenie kr\u0105\u017c\u0105cej wok\u00f3\u0142 statusu genialnie spotyka si\u0119 aspiracja Daniela do czego\u015b wy\u017cszego z jego cwaniactwem prostego ulicznika<\/strong>. I w konsekwencji wzi\u0119tej \u017cywcem z komedii pomy\u0142ek (z romantycznymi podtekstami\u2026), Eliza wspomina o nowym ksi\u0119dzu swojej mamie, ta za\u015b od razu przedstawia go schorowanemu miejscowemu proboszczowi, kt\u00f3ry ewidentnie czeka\u0142 na towarzystwo \/ zast\u0119pstwo (Daniel ma wprawdzie moment paniki, gdy pr\u00f3buje ucieka\u0107, ale – mo\u017ce przypadkowo, a mo\u017ce symbolicznie – na drodze staj\u0105 mu kraty\u2026) – i zanim si\u0119 do ko\u0144ca zorientowa\u0142, co tu si\u0119 w\u0142a\u015bciwie dzieje – Daniel \u201coficjalnie\u201d zosta\u0142 ksi\u0119dzem tej spo\u0142eczno\u015bci.<\/p>\n <\/p>\n No w\u0142a\u015bnie. Przez moment by\u0142o zabawnie i nobilituj\u0105co (Eliza patrzy na niego tak, jak powinna – a jak pewnie \u017cadna dziewczyna jeszcze na niego nie patrzy\u0142a), mia\u0142 dach nad g\u0142ow\u0105, by\u0142 cz\u0119stowany nalewkami i zawarto\u015bci\u0105 tacy. Tyle, \u017ce bycie ksi\u0119dzem sk\u0142ada si\u0119 niestety jeszcze z kilku innych rzeczy\u2026<\/p>\n Pierwsza spowied\u017a okaza\u0142a si\u0119 momentem wytchnienia i kolejnym elementem rodem z komedii pomy\u0142ek (gdy udaj\u0105cy \/ przebieraniec musi kreatywnie i z regu\u0142y przezabawnie brn\u0105\u0107 dalej w swym k\u0142amstwie). Ale jak pewnie ka\u017cdy widz, wstrzymywa\u0142em oddech podczas pierwszej mszy Daniela czy ostatniego namaszczenia. To ju\u017c w ko\u0144cu wy\u017csza szko\u0142a jazdy – zw\u0142aszcza, \u017ce trzeba do siebie przekona\u0107 ludzi (albo sprosta\u0107 chwilom ostatecznym).<\/p>\n I po niezr\u0119cznej chwili Danielowi si\u0119 to udaje: mieszaj\u0105c naturaln\u0105 charyzm\u0119 z r\u00f3wnie naturalnym cwaniactwem (\u017cywcem cytuj\u0105c efektowne s\u0142owa swego mentora) staje si\u0119 czym\u015b wi\u0119cej ni\u017c manekinem w sutannie. Przekonuje do siebie ludzi,\u00a0a nade wszystko: przekonuje sam siebie, <\/em>\u017c<\/em>e faktycznie mo<\/em>\u017c<\/em>e da<\/em>\u0107 <\/em>rad<\/em>\u0119<\/em>. I upaja go to uczucie.<\/em><\/strong><\/p>\n Czas wi\u0119c na krok kolejny: jak by<\/em>\u0107 <\/em>jeszcze lepszym ksi<\/em>\u0119<\/em>dzem?<\/em> I wok\u00f3\u0142 czego skonkretyzowa\u0107 t\u0119 przemian\u0119? No c\u00f3\u017c. Ju\u017c wcze\u015bniej min\u0105\u0142 odpowied\u017a: ta spo\u0142eczno\u015b\u0107 ma otwart\u0105 ran\u0119 od czasu tragicznego wypadku samochodowego, kt\u00f3ry zabra\u0142 \u017cycie kilkorga licealist\u00f3w a \u017con\u0119 kierowcy-sprawcy wypadku uczyni\u0142 znienawidzonym wyrzutkiem.<\/p>\n Trauma po tym wypadku jest wr\u0119cz cech\u0105 definiuj\u0105c\u0105 to miejsce<\/strong>. Lepszego celu nasz \u015bwie\u017co upieczony ksi\u0105dz nie m\u00f3g\u0142by znale\u017a\u0107, tym bardziej, \u017ce partneruje mu w tej misji Eliza (tak, zn\u00f3w to podkre\u015blam: aspiracje aspiracjami, ale Daniel wci\u0105\u017c jest zdrowym, prostym ch\u0142opakiem – a teraz jeszcze przez sw\u00f3j status intryguje fajn\u0105, niebanaln\u0105 dziewczyn\u0119).<\/p>\n Tak wi\u0119c aspiracje krystalizuj\u0105 si\u0119 w konkretny cel, ale nie poznaliby\u015bmy Daniela na tym g\u0142\u0119bszym, ciekawszym poziomie, gdyby nie jeszcze jedna rzecz: jego stosunek do wspomnianych wcze\u015bniej spo\u0142eczno\u015bci z toksycznymi regu\u0142ami gry i niewzruszonych \/ aroganckich postaci w\u0142adzy, kt\u00f3re tych zasad nadu\u017cywaj\u0105.<\/p>\n I tutaj, w serii \u015bwietnych scen pojawia si\u0119 rewelacyjny Leszek Lichota<\/strong>, jednocze\u015bnie ma\u0142omiasteczkowo opieku\u0144czy i gro\u017any, jako w\u00f3jt (i w zabawnie patologiczny spos\u00f3b jednocze\u015bnie w\u0142a\u015bciciel stolarni-najwi\u0119kszego pracodawcy w okolicy\u2026kr\u00f3tko m\u00f3wi\u0105c: pan i w\u0142adca tej prowincji), kt\u00f3ry reprezentuje w\u0142a\u015bciwie wszystko, co Daniel musi widzie\u0107 jako przyczyn\u0119 z\u0142a wok\u00f3\u0142 siebie.<\/strong><\/p>\n Ten nader prosty, sugestywny dialog, kt\u00f3ry nie powinien dzia\u0142a\u0107 (podtekstem jest tu \u201ctylko\u201d gro\u017aba\u2026i subtelna zniewaga, bo w\u00f3jt nie pocz\u0119stowa\u0142 Daniela zapowiadanym \u201cdymkiem\u201d) staje si\u0119 pewnie najbardziej zapadaj\u0105cym w pami\u0119\u0107 dialogiem w\u015br\u00f3d wszystkich zesz\u0142orocznych polskich film\u00f3w – i oddaje powy\u017csze rozwa\u017cania tematyczne chyba najlepiej:<\/p>\n DANIEL:<\/strong> Mo\u017ce pan ma w\u0142adz\u0119\u2026ale to ja mam racj<\/em>\u0119<\/em>.<\/p>\n W<\/strong>\u00d3<\/strong>JT: <\/strong>Pan ma racj\u0119\u2026(kiwa g\u0142ow\u0105 rozbawiony; zaci\u0105ga si\u0119 – pogardliwie buduj\u0105c suspens do puenty)\u2026Ale to ja mam w<\/em>\u0142<\/em>adz<\/em>\u0119<\/em>. <\/em><\/p><\/blockquote>\n Wi\u0119c pal sze\u015b\u0107 ju\u017c, \u017ce przez przepisy \/ zasady z jego kartotek\u0105 nie mo\u017ce by\u0107 przyj\u0119ty do seminarium. I to, \u017ce inne zasady w poprawczaku kaza\u0142y mu by\u0107 bezwzgl\u0119dnym zwierz\u0119ciem definiowanym przez jeden akt przemocy. Ale teraz\u2026teraz w\u00f3jt z g\u0142adk\u0105 nonszalancj\u0105 sugeruje, by si\u0119 nie wychyla\u0142. By trzyma\u0142 si\u0119 ustalonych – te\u017c przez niego – zasad post\u0119powania w tej spo\u0142eczno\u015bci. A Daniel przecie\u017c \u201czosta\u0142 ksi\u0119dzem\u201d dok\u0142adnie z odwrotnych pobudek.<\/p>\n Wi\u0119c, sprowokowany, sam organizuje swoisty pokaz w\u0142adzy (ba, sprawia, \u017ce w\u00f3jt symbolicznie kl\u0119ka: w chwili, w kt\u00f3rej pewnie wi\u0119kszo\u015b\u0107 widz\u00f3w zaczyna klaska\u0107\u2026) i brnie dalej z jeszcze wi\u0119ksz\u0105 neofick\u0105 energi\u0105 w swej misji naprawy wioski – kt\u00f3ra, mimo okresu oczarowania, stopniowo si\u0119 od niego odwraca, gdy nasz eks-przest\u0119pca decyduje si\u0119 na pochowanie sprawcy wypadku razem z ofiarami.<\/p>\n Komplikacje – tutaj akurat klasycznie przypominaj\u0105c model hollyw\u00f3dzki w drugiej po\u0142owie drugiego aktu – zaczynaj\u0105 si\u0119 mno\u017cy\u0107<\/strong>. Bo nagle to ju\u017c nie tylko w\u00f3jt, ale i szanta\u017cuj\u0105cy go kumpel czy ko\u015bcielna, kt\u00f3ra do tej pory go prowadzi\u0142a przez to ca\u0142e bycie ksi\u0119dzem a teraz staje przeciwko niemu (klasyczny trick a la: bliski sprzymierzeniec staje si\u0119 wrogiem).<\/p>\n Potem jest po\u017car – a w\u0142a\u015bciwie to dwa, bo po tym dos\u0142ownym – dochodzi do momentu, kt\u00f3rego ka\u017cdy widz si\u0119 obawia\u0142: Daniel zostaje zdemaskowany po donosie kumpla. A nag\u0142e zako\u0144czenie jego powo\u0142ania przyje\u017cd\u017ca mu zakomunikowa\u0107 nie kto inny jak jego ukochany mentor\u2026 najzupe\u0142niej w\u015bciek\u0142y i przypominaj\u0105cy wychowankowi o zasadach, kt\u00f3re ten z\u0142ama\u0142.<\/p>\n Swoisty modus operandi omawianego filmu z tymi wszystkimi sprzeczno\u015bciami: charyzmatyczny mentor, kt\u00f3ry da\u0142 bohaterowi nowe \u017cycie – w puencie niczym si\u0119 w zasadzie nie r\u00f3\u017cni od aroganckiego w\u00f3jta.<\/strong><\/p>\n <\/p>\n I tutaj – bazuj\u0105c na moich obserwacjach – dochodzimy do najbardziej kontrowersyjnego elementu tej opowie\u015bci. A mo\u017ce inaczej: zdecydowana wi\u0119kszo\u015b\u0107 moich znajomych uwa\u017ca, \u017ce zamykaj\u0105ca t\u0119 histori\u0119 konfrontacja (w miejscu, gdzie ta opowie\u015b\u0107 si\u0119 zacz\u0119\u0142a) by\u0142a b\u0142\u0119dnym krokiem.<\/p>\n \u017be to ta \u201cdruga\u201d kulminacja tematyczna, kt\u00f3ra obrazuje pozytywny wp\u0142yw Daniela na spo\u0142eczno\u015b\u0107 – gdy ko\u015bcielna z powrotem akceptuje \u017con\u0119 sprawcy wypadku w ko\u015bciele (a przez to: w spo\u0142eczno\u015bci) – powinna by\u0107 prawdziwym, satysfakcjonuj\u0105cym zako\u0144czeniem tej opowie\u015bci.<\/p>\n Owszem, strukturalnie by\u0142oby tak pewnie lepiej (cho\u0107 i o tym nie jestem wcale a\u017c tak przekonany\u2026) – zw\u0142aszcza dla samopoczucia widza, kt\u00f3ry prawie na pewno oczekuje, \u017ce b\u0119dzie jaka\u015b jednoznacznie pozytywna puenta po tym, przez co zosta\u0142 przeczo\u0142gany Daniel.<\/p>\n Tyle, \u017ce\u2026 jeszcze raz: inspiracj\u0105 za t\u0105 impresj\u0105 nie jest analiza tradycyjnej struktury (cho\u0107 i tu naprawd\u0119 wiele mo\u017cna pochwali\u0107) czy jej wyd\u017awi\u0119ku. Jest ni\u0105 zapadaj\u0105ca w pami\u0119\u0107 ka\u017cdego chyba widza posta\u0107 Daniela – rozpi\u0119tego mi\u0119dzy skrajno\u015bciami, czasem nawet rozci\u0105gaj\u0105cego lekko granice wiarygodno\u015bci psychologicznej, ale zawsze fascynuj\u0105cego.<\/strong><\/p>\n I te skrajno\u015bci protagonisty – kt\u00f3re musz\u0105 \u017cy\u0107 w jednym umy\u015ble – stanowi\u0105 przecie\u017c g\u0142\u00f3wn\u0105 si\u0142\u0119 tego obrazu. Jak w cytacie – bodaj\u017ce z Faulknera – (obieca\u0142em sobie unika\u0107 suchej akademicko\u015bci, ale what the hell\u2026to naprawd\u0119 \u015bwietny punkt wyj\u015bcia dla scenarzyst\u00f3w):<\/p>\n \u201cThe only thing worth writing about is human heart at war with itself.\u201d<\/p>\n<\/blockquote>\n I w tej szokuj\u0105co gwa\u0142townej ko\u0144c\u00f3wce – w spos\u00f3b niemal organiczny – sam film dopasowuje si\u0119 do bohatera, kt\u00f3rego w\u0142a\u015bnie dogoni\u0142a przesz\u0142o\u015b\u0107 (i czy naprawd\u0119 by\u0142oby \u201cg\u0142\u0119biej\u201d, gdyby udana misja \u201cksi\u0119dza\u201d uchroni\u0142a go przed ow\u0105 przesz\u0142o\u015bci\u0105?).<\/p>\n Gdy w szoku, nieziemsko poturbowany, z twarz\u0105 zalan\u0105 krwi\u0105, wybiega na \u015bwiat, wypychany przez kumpla, kt\u00f3ry wcze\u015bniej go zdradzi\u0142, a teraz (prawdopodobnie\u2026) pr\u00f3buje ocali\u0107 przed konsekwencjami kolejnego drastycznego pobicia (to poprzednie go tu wys\u0142a\u0142o)\u2026zn\u00f3w, jak w pierwszej scenie, widzimy w pierwszym planie jego twarz i oczy zaszczutego zwierz\u0119cia, kt\u00f3re chce wyrwa\u0107 si\u0119 z klatki.<\/strong><\/p>\n Nie ma tu klasycznej sceny nowego \u0142adu po przemianie. Bo i – tak po prawdzie – nie ma tu te\u017c mechanicznie g\u0142adkiej, klasycznej przemiany (ani momentu, kt\u00f3ry by nam – w dialogu \/ retrospekcji \/ symbolicznym przedmiocie takim jak zdj\u0119cie – wygodnie wyja\u015bni\u0142, sk\u0105d w tym uliczniku tak nietypowy poci\u0105g do metafizyki) od grzesznika do aposto\u0142a.<\/p>\n Jest za to Daniel, niejednoznaczny bohater z tajemnic\u0105, bezczelnym pragnieniem \u201cczego\u015b wi\u0119cej\u201d od \u017cycia<\/strong> (wbrew zasadom: i kto z nas si\u0119 z tym nie uto\u017csamia\u2026?) i dziwacznymi lukami, kt\u00f3re czasem musi wype\u0142ni\u0107 widz – samemu buduj\u0105c w sobie tematyczne rozwini\u0119cie tej opowie\u015bci. Na czym zreszt\u0105 zdecydowanie skorzysta\u0142 i \u00f3w bohater i zaintrygowany widz\u2026\u00a0i sam film<\/em>.<\/p>\n <\/p>\n DISCLAIMER: Poni\u017cszy tekst nie jest specjalnie uporz\u0105dkowan\u0105 analiz\u0105 najlepszego polskiego filmu zesz\u0142ego roku – to raczej mocno dygresyjna impresja na temat tego, co na ni\u017cej podpisanym zrobi\u0142o najwi\u0119ksze wra\u017cenie podczas seansu \u201cBo\u017cego cia\u0142a\u201d. Tym niemniej jest to impresja oparta na konkretnych wyborach tw\u00f3rczych, kt\u00f3re, mam nadziej\u0119, pisz\u0105cy scenariusze czy czytaj\u0105cy tego bloga uznaj\u0105 w jakim\u015b…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":1022,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"spay_email":"","footnotes":"","jetpack_publicize_message":""},"categories":[303,3],"tags":[134,235,236,191,237,233,234,7,8,9],"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/i1.wp.com\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-content\/uploads\/2020\/02\/Bohater.png?fit=800%2C1200&ssl=1","jetpack_publicize_connections":[],"jetpack-related-posts":[{"id":1331,"url":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/2020\/07\/10\/osiem-scen-samotnosci-czyli-przypadek-goraczki\/","url_meta":{"origin":1003,"position":0},"title":"Osiem scen samotno\u015bci, czyli przypadek \"Gor\u0105czki\"","date":"10\/07\/2020","format":false,"excerpt":"W sequelach zawsze wszystkiego jest wi\u0119cej, cho\u0107 nader rzadko lepiej - mam jednak nadziej\u0119, \u017ce w moim drugim artykule dla Ma\u0107ka nie wpisz\u0119 si\u0119 w t\u0119 niefortunn\u0105 konwencj\u0119. Po niby gatunkowo typowym dla polskiego kina - a jednak zupe\u0142nie nietypowym - dramacie \u201eBo\u017ce cia\u0142o\u201d, tym razem si\u0119gam po kultow\u0105 \u201eGor\u0105czk\u0119\u201d\u2026","rel":"nofollow","context":"W \"Bohater wi\u0119kszy ni\u017c film\"","img":{"src":"","width":0,"height":0},"classes":[]},{"id":1593,"url":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/2021\/01\/25\/jak-zepsuc-pierwsza-randke-w-5-prostych-lekcjach-czyli-szarlotka-z-jablek-adama\/","url_meta":{"origin":1003,"position":1},"title":"Jak zepsu\u0107 pierwsz\u0105 randk\u0119 w 5 prostych lekcjach, czyli szarlotka z \"Jab\u0142ek Adama\"","date":"25\/01\/2021","format":false,"excerpt":"Jest do\u015b\u0107 dobry pow\u00f3d, dla kt\u00f3rego czarna komedia nigdy nie rozbija box office\u2019u. Owszem, takie pozycje bardzo cz\u0119sto staj\u0105 si\u0119 tzw. filmami kultowymi w r\u00f3\u017cnych podejrzanych kr\u0119gach, ale\u2026um\u00f3wmy si\u0119: nie ka\u017cdy normalny cz\u0142owiek lubi \u017carty ze \u015bmierci, molestowania, samob\u00f3jstw, na\u0142og\u00f3w, oty\u0142o\u015bci, choroby psychicznej czy inwalidztwa (a czasem, jak w omawianym\u2026","rel":"nofollow","context":"W \"Bohater wi\u0119kszy ni\u017c film\"","img":{"src":"","width":0,"height":0},"classes":[]},{"id":1935,"url":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/2022\/08\/04\/jak-dobrze-byc-zlym\/","url_meta":{"origin":1003,"position":2},"title":"Jak (dobrze) by\u0107 z\u0142ym","date":"04\/08\/2022","format":false,"excerpt":"Ka\u017cdy jest bohaterem swojego filmu. A przynajmniej - w ramach mechanizmu obronnego chroni\u0105cego nas przed depresj\u0105 czy kompleksami - powinien nim by\u0107. Racjonalizuj\u0105c swoje wybory, dziwactwa\u2026obsesje. Naginaj\u0105c rzeczywisto\u015b\u0107 do jej bardziej akceptowalnej wersji. Nie, nie jestem oderwanym od rzeczywisto\u015bci, chorym z nienawi\u015bci, zakompleksionym politykiem-kar\u0142em: to rzeczywisto\u015b\u0107 jest chora. Ale ja\u2026","rel":"nofollow","context":"W \"Bohater wi\u0119kszy ni\u017c film\"","img":{"src":"","width":0,"height":0},"classes":[]}],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1003"}],"collection":[{"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1003"}],"version-history":[{"count":14,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1003\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1032,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1003\/revisions\/1032"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/1022"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1003"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1003"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1003"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}![\"\"](\"https:\/\/i0.wp.com\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-content\/uploads\/2020\/02\/Bo\u017ce-1.jpg?resize=415%2C234&ssl=1\")
<\/p>\nNie mo<\/strong>\u017c<\/strong>na po raz drugi zrobi<\/strong>\u0107 <\/strong>pierwszego wra<\/strong>\u017c<\/strong>enia, czyli wej<\/strong>\u015b<\/strong>cie <\/strong>\u201c<\/strong>ksi<\/strong>\u0119<\/strong>dza<\/strong>\u201d<\/strong><\/h2>\n
![\"\"](\"https:\/\/i0.wp.com\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-content\/uploads\/2020\/02\/Bo\u017ce-4.jpg?resize=415%2C234&ssl=1\")
<\/p>\nJak zosta<\/strong>\u0107 <\/strong>ksi<\/strong>\u0119<\/strong>dzem, czyli romantyczna komedia pomy<\/strong>\u0142<\/strong>ek (ze statusem w tle)<\/strong><\/h2>\n
![\"\"](\"https:\/\/i2.wp.com\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-content\/uploads\/2020\/02\/Bo\u017ce-3.jpg?resize=415%2C296&ssl=1\")
<\/p>\nJestem ksi<\/strong>\u0119<\/strong>dzem i co teraz?<\/strong><\/h2>\n
![\"\"](\"https:\/\/i1.wp.com\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-content\/uploads\/2020\/02\/Bo\u017ce-5.jpg?resize=414%2C261&ssl=1\")
<\/p>\nBy<\/strong>\u0142<\/strong>em ksi<\/strong>\u0119<\/strong>dzem i co teraz?<\/strong><\/h2>\n
\n
![\"\"](\"https:\/\/i0.wp.com\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-content\/uploads\/2020\/02\/Bo\u017ce-6.jpg?resize=415%2C234&ssl=1\")
<\/p>\n\n
O Autorze<\/strong><\/h3>\n
![\"\"](\"https:\/\/i0.wp.com\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-content\/uploads\/2020\/02\/Bartek.jpg?resize=300%2C250&ssl=1\")
Bartek Pietryka<\/strong> –\u00a0Wyk\u0142adowca filologii angielskiej, t\u0142umacz i scenarzysta\u2026niekoniecznie w tej kolejno\u015bci. Kilkukrotny finalista oraz p\u00f3\u0142finalista g\u0142\u00f3wnych og\u00f3lnopolskich konkurs\u00f3w scenopisarskich – Script Pro, Script Wars oraz Trzy Korony (w tym wyr\u00f3\u017cnienie specjalne w 2015). Absolwent kursu \u201cSerial Premium\u201d(edycja 2018) organizowanego przez StoryLab i prowadzonego przez Macieja Kubickiego. Wsp\u00f3\u0142autor scenariusza etiudy \u201cM\u00f3w do mnie\u201d(\u201cSilent song\u201d) w re\u017cyserii D\u00f3ry L\u00e1szl\u00f3-Guly\u00e1s i scenarzysta kilku wideoklip\u00f3w (w tym dla Tabu i Zeusa). Autor dw\u00f3ch projekt\u00f3w zakwalifikowanych do drugiego etapu w Cyfrowej Strefie Tw\u00f3rc\u00f3w (w tym jedna opcja dla TFP i development dla TFP \/ Polsatu) oraz innych dw\u00f3ch zakwalifikowanych na pitchingi podczas Kameralnego Lata (2018 i 2019). Zaproszony na konsultacje scenopisarskie w ramach festiwalu Off Camera 2019. Aktualnie uczestnik program\u00f3w TVN Discovery Talents i Canal+Series Lab. Nieodmiennie otwarty na wsp\u00f3\u0142prac\u0119 te\u017c ze studentami film\u00f3wek\u2026nawet je\u015bli czasem to wybucha w twarz;)<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"