Wy pytacie, ja odpowiadam. Popularna formu\u0142a Q&A w wersji scenariopisarskiej. Pyta\u0144, zar\u00f3wno tych na Facebooku jak i w prywatnych wiadomo\u015bciach, nie pojawi\u0142o si\u0119 du\u017co, ale za to by\u0142y ciekawie zr\u00f3\u017cnicowanie. I tak zakres omawianych zagadnie\u0144 rozpo\u015bciera si\u0119 od scenariopisarskich technikali\u00f3w, przez klasyczne dylematy scenarzyst\u00f3w na pocz\u0105tku tw\u00f3rczej drogi, po analiz\u0119 si\u0142y nabywczej fellatio (nie \u017cartuj\u0119). Zapraszam!<\/p>\n
W mojej opinii dobre kursy online i fachowa literatura w zupe\u0142no\u015bci wystarczaj\u0105 by pozna\u0107 podstawy warsztatu scenarzysty. Znaczenie szko\u0142y lub zaawansowanych kurs\u00f3w \/ warsztat\u00f3w (jak te organizowane przez StoryLab.pro, Atelier Scenariuszowe i Szko\u0142\u0119 Wajdy) wzrasta je\u015bli twoje umiej\u0119tno\u015bci interpersonalne pozwol\u0105 ci pozna\u0107 mo\u017cliwie du\u017co ciekawych os\u00f3b co w przysz\u0142o\u015bci ma szans\u0119 zaowocowa\u0107 tw\u00f3rczymi kooperacjami.<\/p>\n
<\/p>\n
Na pewno tak. Jednak pierwszym krokiem jest pokonanie wewn\u0119trznego cenzora i psychiczne przygotowanie si\u0119 na krytyk\u0119. Je\u015bli nie b\u0119dziemy si\u0119 czuli komfortowo w zderzeniu z uwagami z zewn\u0105trz to \u0142atwo mo\u017cemy skrzywdzi\u0107 siebie i nasz tekst \u2013 albo poprzez branie za du\u017co do siebie, co mo\u017ce powodowa\u0107 nadmiern\u0105 liczb\u0119 poprawek by zadowoli\u0107 wszystkich albo poprzez postaw\u0119 obronn\u0105, zamkni\u0119cie si\u0119 na wszystkie uwagi.<\/p>\n
Kiedy ju\u017c jeste\u015bmy gotowi na konfrontacj\u0119 to s\u0105 do tego trzy wspania\u0142e miejsca:<\/p>\n
W ka\u017cdym z nich macie okazj\u0119 zderzy\u0107 swoj\u0105 tw\u00f3rczo\u015b\u0107 z wymagaj\u0105c\u0105 grup\u0105 odbiorc\u00f3w. Teraz, w czasach pandemii, spotkania s\u0105 online, wi\u0119c to szansa dla scenarzyst\u00f3w z ca\u0142ej Polski by pozna\u0107 opinie innych pisz\u0105cych. To wielka warto\u015b\u0107, korzystajcie!<\/p>\n
Mo\u017cna te\u017c skorzysta\u0107 z odp\u0142atnej pomocy profesjonalnych konsultant\u00f3w. Zajmuj\u0105 si\u0119 tym mi\u0119dzy innymi:<\/p>\n
Korzysta\u0142em z pomocy wszystkich wymienionych wy\u017cej (z wyj\u0105tkiem Artura, ale on mocno udziela si\u0119 w Niezobowi\u0105zuj\u0105cych Spotkaniach Scenariuszowych i pr\u00f3bk\u0119 jego umiej\u0119tno\u015bci mo\u017cna przeczyta\u0107 na blogu niesko\u0144czone.pl<\/strong>) i za ka\u017cdym razem by\u0142o to bardzo interesuj\u0105ce, pouczaj\u0105ce do\u015bwiadczenie.<\/p>\n <\/p>\n Moment przechodzenia z obmy\u015blania pomys\u0142u na rozpisywanie konkretnych scen to chwila kiedy rozpoczyna si\u0119 prawdziwa praca. Do tego momentu, szukaj\u0105c pomys\u0142\u00f3w, wymy\u015blaj\u0105c histori\u0119, tworz\u0105c bohater\u00f3w wszystko wydawa\u0142o si\u0119, mo\u017ce nie \u0142atwe, ale na pewno bardzo przyjemne. Zapewne dlatego ka\u017cdy z nas chce pisa\u0107 \u2013 w\u0142a\u015bnie by tworzy\u0107 te nowe \u015bwiaty, kreowa\u0107 wydarzenia i powo\u0142ywa\u0107 do \u017cycia nietypowe postacie<\/strong>. Jednak je\u015bli chcemy stworzy\u0107 trwa\u0142\u0105 warto\u015b\u0107 musimy po\u015bwi\u0119ci\u0107 temu czas i energi\u0119 oraz wykorzysta\u0107 wszystkie umiej\u0119tno\u015bci i nabyte do\u015bwiadczenia.<\/p>\n Nie uwa\u017cam by problemy przy szczeg\u00f3\u0142owym rozpisywaniu pomys\u0142\u00f3w wymaga\u0142y pomocy z zewn\u0105trz. Ka\u017cdy si\u0119 z tym zmaga. To jest normalna kolej rzeczy, jeden z etap\u00f3w. Mniej wi\u0119cej punkt 2 na poni\u017cszej grafice:<\/p>\n <\/p>\n <\/p>\n Przywykn\u0105\u0107 do tego pozwala praktyka.<\/strong> Warto pisa\u0107 jak najwi\u0119cej. Niekoniecznie od razu szuka\u0107 pomys\u0142\u00f3w na pe\u0142nometra\u017cow\u0105 epopej\u0119, a zacz\u0105\u0107 od kr\u00f3tkich metra\u017cy. Jestem przekonany, \u017ce wi\u0119cej mo\u017cna si\u0119 nauczy\u0107 pisz\u0105c dziesi\u0119\u0107 dziesi\u0119ciostronicowych scenariuszy ni\u017c jeden stustronicowy<\/strong>.<\/p>\n <\/p>\n D\u0142ugo\u015b\u0107 sceny nie ma znaczenia. Na jej jako\u015b\u0107 wp\u0142ywa zrozumienie przez autora intencji sceny i jej sprawne przedstawienie czytelnikom \/ widzom oraz wyposa\u017cenie jej w konflikt i co najmniej jeden punkt zwrotny<\/strong>. Czasem wystarczy do tego kilka linijek tekstu, czasem i 7 stron to za ma\u0142o.<\/p>\n <\/p>\n Pisanie w duecie, lub w wi\u0119kszym zespole, nie jest \u0142atwe. Ale je\u015bli znajdzie si\u0119 odpowiedni\u0105 osob\u0119 mo\u017ce przynie\u015b\u0107 du\u017ce korzy\u015bci. Samemu b\u0119d\u0105c beneficjentem takiej kooperacji (mo\u017cecie poczyta\u0107 o tym tutaj<\/strong><\/a>) polecam spr\u00f3bowa\u0107 takiej formy wsp\u00f3\u0142pracy.<\/p>\n Gdzie mo\u017cna kogo\u015b takiego znale\u017a\u0107? Na pewno \u015bwietnym ku temu miejscem s\u0105 wspomniane wy\u017cej spotkania scenariuszowe<\/strong>. Tam mamy okazj\u0119 nie tylko pozna\u0107 innych scenarzyst\u00f3w, ale te\u017c ich tw\u00f3rczo\u015b\u0107, wi\u0119c szansa na artystyczne dopasowanie jest wi\u0119ksza.<\/p>\n Du\u017c\u0105 rol\u0119 integracyjn\u0105 dla pocz\u0105tkuj\u0105cych scenarzyst\u00f3w pe\u0142ni festiwal Script Fiesta<\/strong>. Warto bra\u0107 w nim udzia\u0142.<\/p>\n No i oczywi\u015bcie internet. Mam nadziej\u0119, \u017ce grupa Przygody scenarzyst\u00f3w<\/strong><\/a> jest lub, w niedalekiej przysz\u0142o\u015bci b\u0119dzie, miejscem gdzie zapocz\u0105tkowane znajomo\u015bci przerodz\u0105 si\u0119 w tw\u00f3rcze wsp\u00f3\u0142dzia\u0142anie.<\/p>\n <\/p>\n Ksi\u0105\u017cek o scenariopisarstwie, zw\u0142aszcza je\u015bli nie ograniczymy si\u0119 do tych wydanych w j\u0119zyku polskim, jest mn\u00f3stwo. Ja, <\/p>\n Osobi\u015bcie uwa\u017cam, \u017ce je\u015bli scenarzysta nie pisze na zam\u00f3wienie, tylko opowiada w\u0142asn\u0105 histori\u0119 to bud\u017cet powinien by\u0107 ostatni\u0105 rzecz\u0105 jaka go interesuje.<\/p>\n Ale nic nie stoi na przeszkodzie by, posi\u0142kuj\u0105c si\u0119 \u015bwietn\u0105 ksi\u0105\u017ck\u0105 Micha\u0142a Zab\u0142ockiego<\/strong> \u201eOrganizacja produkcji filmu fabularnego w Polsce\u201d (polecam, nawet je\u015bli nie planujecie zaj\u0105c si\u0119 produkcj\u0105) oraz w\u0142asnym do\u015bwiadczeniem, nie przedstawi\u0107 element\u00f3w sk\u0142adowych bud\u017cetu filmowego:<\/p>\n I.Wynagrodzenia<\/strong><\/p>\n 1.Prace literackie\u00a0 (prawa do pierwowzoru, scenariusz, treatment, storyboard, script doctoring):\u00a0\u00a0 2,5% – 4% bud\u017cetu<\/p>\n 2.Pion re\u017cyserski<\/p>\n 3.Pion producencki<\/p>\n 4.Obsada<\/p>\n 5.Pion operatorski<\/p>\n 6.Pion scenograficzny<\/p>\n 7.Pion kostiumograficzny<\/p>\n 8.Pion charakteryzatorski<\/p>\n 9.Pion monta\u017cowy<\/p>\n 10.Pion d\u017awi\u0119kowy<\/p>\n 11.Pion muzyczny<\/p>\n 12.Inne wynagrodzenia<\/p>\n II.Materia\u0142y i archiwizacja<\/strong><\/p>\n III.Transport<\/strong><\/p>\n IV.Delegacje<\/strong><\/p>\n V.Wynajem obiekt\u00f3w zdj\u0119ciowych<\/strong><\/p>\n VI.Us\u0142ugi obcych przedsi\u0119biorstw<\/strong><\/p>\n 1.Wynajem sprz\u0119tu filmowego<\/p>\n 2.Budowa scenografii<\/p>\n 3.Wynajem i zakup rekwizyt\u00f3w \/ kostium\u00f3w<\/p>\n 4.Efekty specjalne<\/p>\n 5.Monta\u017c obrazu<\/p>\n 6.Postprodukcja obrazu<\/p>\n 7.Postprodukcja d\u017awi\u0119ku<\/p>\n 8.Obs\u0142uga planu zdj\u0119ciowego<\/p>\n VII.Inne koszty bezpo\u015brednie<\/strong><\/p>\n 1.Obs\u0142uga prawno-finansowa<\/p>\n 2.Ubezpieczenie<\/p>\n 3.Promocja na etapie produkcji<\/p>\n <\/p>\n Piszesz dla przyjemno\u015bci. Z potrzeby wyra\u017cenia siebie. Z ch\u0119ci opowiedzenia \/ wyt\u0142umaczenia zjawisk jakie ci\u0119 otaczaj\u0105. Je\u015bli zbyt wcze\u015bnie zaczniesz my\u015ble\u0107 co ma szans\u0119 na realizacj\u0119 zaczniesz ogranicza\u0107 swoj\u0105 kreatywno\u015b\u0107, cenzurowa\u0107 si\u0119, pod\u0105\u017ca\u0107 za trendami, nawet je\u015bli to sprawia, \u017ce dryfujesz w rejony (i na przyk\u0142ad gatunki) w kt\u00f3rych czujesz si\u0119 niepewnie. Jeszcze przyjdzie czas kiedy, by zap\u0142aci\u0107 za rachunki, b\u0119dziesz pisa\u0142 to co musisz. Teraz pisz to co chcesz.<\/strong><\/p>\n Zreszt\u0105, jak to powiedzia\u0142 William Goldman o bran\u017cy filmowej\u2026<\/p>\n <\/p>\n <\/p>\n Monika Wi\u015bniewska, Dorota Piskor, Bart\u0142omiej Konarski i Micha\u0142 Waszak<\/strong> podj\u0119li si\u0119 stworzenia czego\u015b na kszta\u0142t bazy scenariuszy tworz\u0105c Katalog Niezobowi\u0105zuj\u0105cych Spotka\u0144 Scenariuszowych<\/strong><\/a>. To by\u0142a bardzo ciekawa inicjatywa, mam nadziej\u0119, \u017ce b\u0119dzie kontynuowana.<\/p>\n Je\u015bli chodzi o ch\u0119ci producent\u00f3w odpowied\u017a jest zawsze jedna i ta sama: szukaj\u0105 ciekawych historii<\/strong>. I to my, scenarzy\u015bci, musimy odpowiedzie\u0107 na pytanie co to znaczy, jak to zdefiniowa\u0107.<\/p>\n <\/p>\n W zesz\u0142ym roku pope\u0142ni\u0142em artyku\u0142 w kt\u00f3rym wyrazi\u0142em swoj\u0105 odpowied\u017a na to pytanie (\u201eCzego potrzebuje scenarzysta?\u201d<\/a><\/strong>). Pozostaje on aktualny, nadal uwa\u017cam, \u017ce czas jest najwa\u017cniejszy.<\/p>\n Je\u015bli mia\u0142bym co\u015b do tego do\u0142o\u017cy\u0107 to postawi\u0142bym na zaufanie<\/strong>. Wiecznie pokutuj\u0105ce powiedzenie, \u017ce w Polsce nie ma dobrych scenariuszy, po\u0142\u0105czone z nieustaj\u0105cym brakiem czasu i pieni\u0119dzy oraz okraszone powszechnym przekonaniem r\u00f3\u017cnych ludzi o wy\u017cszo\u015bci w\u0142asnych racji bez wzgl\u0119du na kompetencje w omawianym zagadnieniu powoduje, \u017ce scenarzysta cz\u0119sto nie otrzymuje tyle wsparcia ile powinien. <\/strong><\/p>\n3.Mam du\u017co pomys\u0142\u00f3w, ale problem przychodzi gdy trzeba je rozpisa\u0107. Gdzie szuka\u0107 pomocy?<\/strong><\/h4>\n
4.Jakiej d\u0142ugo\u015bci powinna by\u0107 scena?<\/strong><\/h4>\n
5.Jak znale\u017a\u0107 kogo\u015b do wsp\u00f3\u0142pracy nad scenariuszem?<\/strong><\/h4>\n
6.Jaka literatura jest pomocna w pracy nad scenariuszem?<\/strong><\/h4>\n
\nosobi\u015bcie, dziel\u0119 je na trzy kategorie:<\/p>\n\n
\nnapisa\u0107 scenariusz filmowy?\u201d Robina Russina i Williama Downsa, \u201eNiedoskona\u0142e odbicie\u201d Macieja Karpi\u0144skiego oraz \u201eScenariusz w przerwie na kaw\u0119\u201d<\/strong><\/a> Pilar Alessandry.<\/li>\n7.Jak s\u0105 elementy sk\u0142adowe bud\u017cetu produkcji filmowej? Pisz\u0105c histori\u0119 oczywi\u015bcie nie chcemy si\u0119 ogranicza\u0107, ale uwzgl\u0119dniaj\u0105c bud\u017cet jest wi\u0119ksza szansa na realizacj\u0119.<\/strong><\/h4>\n
8.Czy pisa\u0107 to, co komu w sercu gra, czy pisa\u0107 to, co ma szans\u0119 na realizacj\u0119?<\/strong><\/h4>\n
9.Czy mia\u0142aby sens w Polsce baza scenariuszy oraz miejsce gdzie mo\u017cna pozyska\u0107 informacje czego obecnie poszukuj\u0105 producenci?<\/strong><\/h4>\n
10.Co jest potrzebne by scenariusz by\u0142 lepszy?<\/strong><\/h4>\n