Shonda Rhimes<\/strong>, znana ameryka\u0144ska scenarzystka i showrunnerka (\u201eChirurdzy\u201d, \u201eSkandal\u201d, \u201ePrywatna praktyka\u201d) powiedzia\u0142a: \u201eKiedy\u015b chcia\u0142am by\u0107 lekarzem, prawnikiem lub politykiem. Prawdziwy zaw\u00f3d. Rodzice byliby dumni. Ale nie mog\u0142am si\u0119 zdecydowa\u0107. Zosta\u0142am wi\u0119c pisark\u0105 i mog\u0119 by\u0107 ka\u017cdym z nich, kiedy tylko zechc\u0119.\u201d<\/em> To jedna z najwi\u0119kszych zalet bycia scenarzyst\u0105. Mo\u017cesz by\u0107 kimkolwiek tylko chcesz. By jednak w nowej profesji by\u0107 dobrym, by w wykreowanym \u015bwiecie si\u0119 odnale\u017a\u0107 i by m\u00f3wi\u0107 j\u0119zykiem zrozumia\u0142ym dla grupy o kt\u00f3rej chce si\u0119 opowiedzie\u0107 nale\u017cy zrobi\u0107 research<\/strong>.<\/p>\n

 <\/p>\n

Research czyli co?<\/b><\/h3>\n

Budowanie \u015bwiata opowie\u015bci, osadzanie historii w konkretnym miejscu i czasie, konstruowanie wiarygodnych charakter\u00f3w postaci, uk\u0142adanie ciekawych dialog\u00f3w i wszystko inne co sk\u0142ada si\u0119 na tworzenie scenariusza rodzi wiele pyta\u0144.\u00a0<\/span><\/p>\n

Od tego jak dobrze i wyczerpuj\u0105co na nie odpowiemy zale\u017cy ko\u0144cowa warto\u015b\u0107 naszego tekstu.<\/p>\n

By na nie odpowiedzie\u0107 odwo\u0142ujemy si\u0119 do swoich do\u015bwiadcze\u0144, wiedzy i przekona\u0144. Gdy jednak to nie wystarcza lub, przyk\u0142adem cytowanej na wst\u0119pie Shondy Rhimes, chcemy wp\u0142yn\u0105\u0107 na nieznane nam wody, potrzebujemy dok\u0142adniej zg\u0142\u0119bi\u0107 temat. I tym w\u0142a\u015bnie jest research – rozbudowanym poszukiwaniem odpowiedzi.<\/strong><\/p>\n

To \u017cmudna, czasoch\u0142onna praca, ale niezb\u0119dna do uzyskania dobrego, wiarygodnego scenariusza.<\/p>\n

 <\/p>\n

Czego szukamy?<\/b><\/h3>\n

Nie da si\u0119 uzyska\u0107 satysfakcjonuj\u0105cych odpowiedzi je\u015bli nie postawi\u0142o si\u0119 w\u0142a\u015bciwych pyta\u0144. Dlatego tak wa\u017cne jest dobre przygotowanie si\u0119 przed rozpocz\u0119ciem researchu.<\/p>\n

Nim rzucimy si\u0119 w wir pracy badawczej, nale\u017cy najpierw ustali\u0107 fundamenty naszej historii<\/strong>: o czym chcemy opowiedzie\u0107? Jakie jest przes\u0142anie? Kto jest g\u0142\u00f3wnym bohaterem? Kiedy i gdzie si\u0119 to dzieje? Czy bazuje na prawdziwych wydarzeniach i postaciach? Dopiero b\u0119d\u0105c tak uzbrojonym mo\u017cemy ruszy\u0107 dalej.\u00a0<\/span><\/p>\n

Warto r\u00f3wnie\u017c jak najszybciej przebrn\u0105\u0107 przez etap og\u00f3lnego zg\u0142\u0119biania zagadnienia, kt\u00f3ry mo\u017ce stanowi\u0107 gro\u017an\u0105 pu\u0142apk\u0119. \u0141atwo przed samym sob\u0105 usprawiedliwi\u0107 odst\u0105pienie od pisania scenariusza t\u0142umacz\u0105c si\u0119 konieczno\u015bci\u0105 obejrzenia kolejnych film\u00f3w i seriali o zbli\u017conej tematyce, strukturze czy przes\u0142aniu. Przecie\u017c to research!<\/p>\n

Oczywi\u015bcie tak i r\u00f3wnie\u017c potrzebny, ale nadu\u017cywany, mo\u017ce zmieni\u0107 si\u0119 w bezproduktywny czasopoch\u0142aniacz nie przybli\u017caj\u0105cy nas do celu jakim jest uko\u0144czenie scenariusza.<\/strong><\/p>\n

Dlatego chcia\u0142bym was zach\u0119ci\u0107 do jak najszybszego przechodzenia od og\u00f3\u0142u do szczeg\u00f3\u0142u. Do formu\u0142owania precyzyjnych pyta\u0144 i szukania na nie konkretnych odpowiedzi.<\/p>\n

 <\/p>\n

Gdzie szukamy?<\/b><\/h3>\n

Kiedy ju\u017c wiemy czego szukamy, mo\u017cemy si\u0119 zastanowi\u0107 gdzie to mo\u017cna znale\u017a\u0107:<\/p>\n

Internet<\/b><\/h4>\n

Fakt, \u017ce obecnie wi\u0119kszo\u015b\u0107 w\u0105tpliwo\u015bci mo\u017cemy rozwia\u0107 w spos\u00f3b zadowalaj\u0105cy w przeci\u0105gu kilku minut za pomoc\u0105 wyszukiwarki internetowej jest prawdziwym b\u0142ogos\u0142awie\u0144stwem. Niesamowicie to u\u0142atwia i przyspiesza prac\u0119<\/strong>. Co\u015b co kiedy\u015b wymaga\u0142o kilkugodzinnych (lub kilkudniowych) posiedze\u0144 w bibliotece teraz otrzymujemy za pomoc\u0105 kliku klikni\u0119\u0107 w telefonie czy komputerze. Oczywi\u015bcie wszystko ma te\u017c swoje wady – internet jest pe\u0142en fake news\u00f3w, amatorskich teorii i nieprecyzyjnych fakt\u00f3w, ale bilans nadal jest niesamowicie dodatni.<\/p>\n

Internet, z punktu widzenia researchu, to nie tylko zbi\u00f3r potrzebnych informacji, ale tak\u017ce liczne narz\u0119dzia wspomagaj\u0105ce prac\u0119 – mapy, translatory, s\u0142owniki, aplikacje gramatyczne, symulatory i wiele, wiele innych. Wszystko do ci\u0105g\u0142ej dyspozycji.<\/p>\n

Ksi\u0105\u017cki<\/b><\/h4>\n

Internet u\u0142atwia i przyspiesza prac\u0119, ale to nie znaczy, \u017ce tradycyjne sposoby pozyskiwania potrzebnej wiedzy odesz\u0142y do przesz\u0142o\u015bci. Wr\u0119cz przeciwnie.\u00a0<\/span><\/p>\n

Nadal to co najwa\u017cniejsze przewa\u017cnie kryje si\u0119 w fachowych, tradycyjnych publikacjach<\/strong>. Ich autorami zazwyczaj <\/b>s\u0105 te osoby, kt\u00f3rymi my sami na chwil\u0119 chcemy si\u0119 sta\u0107 – specjali\u015bci w interesuj\u0105cej nas dziedzinie. Otrzymujemy nie tylko kilkaset stron konkretnej wiedzy, ale te\u017c podpowiedzi gdzie mo\u017cemy znale\u017a\u0107 co\u015b wi\u0119cej (bibliografia, \u017cr\u00f3d\u0142a).<\/p>\n

Materia\u0142y archiwalne \/ dokumenty<\/b><\/h4>\n

Pod tym has\u0142em kryj\u0105 si\u0119 wszystkie materia\u0142y, kt\u00f3re nie doczeka\u0142y si\u0119 wersji drukowanej, ale mog\u0105 posiada\u0107 du\u017c\u0105 warto\u015b\u0107 poznawcz\u0105. Pami\u0119tniki, spisane relacje \u015bwiadk\u00f3w, odr\u0119czne notatki, wycinki gazet, zdj\u0119cia, dokumenty archiwalne<\/strong> (przy pisaniu film\u00f3w historycznych bardzo pomocne mog\u0105 si\u0119 okaza\u0107 zbiory IPN), akta s\u0105dowe – wszystko mo\u017ce si\u0119 przyda\u0107.<\/p>\n

Te\u00a0materia\u0142y maj\u0105 te\u017c jedn\u0105, wielk\u0105 zalet\u0119 – nie zosta\u0142y (w przeciwie\u0144stwie do tych pozyskanych z internetu i ksi\u0105\u017cek) przez nikogo przetworzone, zinterpretowane. Scenarzy\u015bcie pozostaje ocena warto\u015bci przedstawionej informacji i intencji jej wytw\u00f3rcy. Bez po\u015brednik\u00f3w. Daje to mo\u017cliwo\u015b\u0107 doszukania si\u0119 oryginalnych tre\u015bci i stworzenia ciekawych, niepowtarzalnych, w\u0142asnych interpretacji.<\/p>\n

Filmy<\/b><\/h4>\n

To zawsze najprzyjemniejsza forma researchu<\/strong>. Fascynacja kinem jest jedn\u0105 z g\u0142\u00f3wnych motywacji do pisania scenariuszy, wi\u0119c oczywistym jest, \u017ce ka\u017cdy z nas uwielbia zatapia\u0107 si\u0119 w filmowy \u015bwiat. I \u015bwietnie, niech praca b\u0119dzie przyjemna! Trzeba tylko pami\u0119ta\u0107 o trzech wa\u017cnych aspektach:<\/p>\n

\n
• Samo ogl\u0105danie film\u00f3w nie mo\u017ce zast\u0105pi\u0107 ca\u0142ego researchu. Niech ta przyjemno\u015b\u0107 nie odci\u0105ga nas od dalszych etap\u00f3w pracy.<\/li>\n
• Filmy fabularne s\u0105 artystyczn\u0105 wypowiedzi\u0105 ich tw\u00f3rc\u00f3w na dany temat. Nie zawsze wiarygodnie oddaj\u0105c\u0105 realia danego wydarzenia, czasu czy miejsca.<\/li>\n
• M\u00f3zg ludzki lubi chadza\u0107 na \u0142atwizn\u0119 i rozwi\u0105zywa\u0107 problemy pojawiaj\u0105ce si\u0119 podczas pracy tw\u00f3rczej najprostszymi \u015brodkami, cz\u0119sto podpowiadaj\u0105c rozwi\u0105zania, kt\u00f3re zarejestrowa\u0142 ju\u017c gdzie\u015b wcze\u015bniej. To kr\u00f3tka droga do sztampowego, ma\u0142o odkrywczego scenariusza.<\/li>\n<\/ul>\n

  Ludzie<\/b><\/h4>\n

  
  \nChocia\u017c ka\u017cdy z powy\u017cszych punkt\u00f3w jest w stanie dostarczy\u0107 ogrom fascynuj\u0105cej wiedzy, to jednak nic nie jest cenniejsze ni\u017c rozmowa z drugim cz\u0142owiekiem<\/strong>. B\u0119d\u0105c scenarzyst\u0105, wbrew pozorom, \u0142atwo o tym zapomnie\u0107. Czujemy si\u0119 komfortowo sami ze sob\u0105, lubimy zamyka\u0107 si\u0119 w swoim pisarskim \u015bwiecie, odcinamy si\u0119 od zewn\u0119trznych bod\u017ac\u00f3w, zadowalamy szybkim \u0142\u0105czem i poka\u017an\u0105 bibliotek\u0105. Tymczasem rozmowy dostarczaj\u0105 nie tylko potrzebnej wiedzy, ale tak\u017ce niezast\u0119powalny czynnik ludzki – \u0142adunek emocji, spos\u00f3b m\u00f3wienia, gestykulacja.<\/p>\n

  Warto z tego korzysta\u0107, tym bardziej, \u017ce wi\u0119kszo\u015b\u0107 ludzi bardzo lubi opowiada\u0107 o sobie i tym na czym si\u0119 znaj\u0105, docenia zainteresowanie z naszej strony oraz ch\u0119tnie nam pomo\u017ce.<\/p>\n

   <\/p>\n

  Kiedy powiem sobie do\u015b\u0107\u2026<\/b><\/h3>\n

  Kiedy etap researchu nale\u017cy zako\u0144czy\u0107? W teorii wtedy kiedy otrzymamy odpowiedzi na wszystkie pytania, ale prawda jest taka, \u017ce taki dzie\u0144 mo\u017ce nigdy nie nast\u0105pi\u0107. Dlatego warto z g\u00f3ry za\u0142o\u017cy\u0107 ile czasu chcemy przeznaczy\u0107 na research<\/strong> i po jego up\u0142ywie usi\u0105\u015b\u0107 do pisania scenariusza. Przy czym d\u0142ugo\u015b\u0107 tego etapu powinna by\u0107 zawsze dobierana indywidualnie w zale\u017cno\u015bci od rodzaju projektu, skali potrzeb, posiadanej ju\u017c wiedzy i w\u0142asnych predyspozycji.<\/p>\n

  Dla przyk\u0142adu przed rozpocz\u0119ciem pisania scenariusza o genera\u0142 El\u017cbiecie Zawackiej planuj\u0119 \u0142\u0105cznie przeznaczy\u0107 cztery miesi\u0105ce na research.<\/p>\n

   <\/p>\n

  Opowie\u015b\u0107 jest najwa\u017cniejsza!<\/b><\/h3>\n

  Research to niezwykle wa\u017cny etap pracy nad scenariuszem. Jego rozleg\u0142o\u015b\u0107, precyzyjno\u015b\u0107 i rzetelno\u015b\u0107 \u015bwiadczy o profesjonalizmie scenarzysty.<\/p>\n

  Nie mo\u017cemy jednak zapomnie\u0107, \u017ce dobrem nadrz\u0119dnym zawsze powinna by\u0107 opowie\u015b\u0107<\/strong>\u00a0i jej oddzia\u0142ywanie na widza<\/strong>. Zostan\u0105 nam wybaczone drobne nie\u015bcis\u0142o\u015bci lub nawet pot\u0119\u017cne przek\u0142amania (patrz \u201eB\u0119karty wojny\u201d) je\u015bli ostateczny efekt b\u0119dzie porywaj\u0105cy dla widza. Dlatego starajmy si\u0119 przeprowadzi\u0107 mo\u017cliwie najdok\u0142adniejszy research, zdoby\u0107 jak najwi\u0119cej wiedzy, by\u0107 jak najbardziej rzetelnym w oddawaniu reali\u00f3w danych miejsc i czas\u00f3w, ale nie pozw\u00f3lmy przez to zabi\u0107 w sobie kreatywno\u015bci, oryginalno\u015bci oraz odwagi do nietypowych decyzji scenariuszowych.<\/p>\n

   <\/p>\n

  Post Scriptum<\/strong><\/h4>\n

  Tak widz\u0119 research scenarzysty od strony teoretycznej. Po zako\u0144czeniu prac przygotowawczych do pisania scenariusza o genera\u0142 El\u017cbiecie Zawackiej pozwol\u0119 sobie wr\u00f3ci\u0107 do tego tematu i opisa\u0107 ca\u0142y proces od strony praktycznej.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

  Shonda Rhimes, znana ameryka\u0144ska scenarzystka i showrunnerka (\u201eChirurdzy\u201d, \u201eSkandal\u201d, \u201ePrywatna praktyka\u201d) powiedzia\u0142a: \u201eKiedy\u015b chcia\u0142am by\u0107 lekarzem, prawnikiem lub politykiem. Prawdziwy zaw\u00f3d. Rodzice byliby dumni. Ale nie mog\u0142am si\u0119 zdecydowa\u0107. Zosta\u0142am wi\u0119c pisark\u0105 i mog\u0119 by\u0107 ka\u017cdym z nich, kiedy tylko zechc\u0119.\u201d To jedna z najwi\u0119kszych zalet bycia scenarzyst\u0105. Mo\u017cesz by\u0107 kimkolwiek tylko chcesz. By jednak…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":872,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"spay_email":"","footnotes":"","jetpack_publicize_message":""},"categories":[3],"tags":[205,178,206,55,7,8,9],"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/i0.wp.com\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-content\/uploads\/2019\/10\/amelie-niklas-ohlrogge-uu0cOMPdM2g-unsplash.jpg?fit=6032%2C4028&ssl=1","jetpack_publicize_connections":[],"jetpack-related-posts":[{"id":697,"url":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/2019\/07\/19\/diagnosis-cos-wiecej-niz-film\/","url_meta":{"origin":853,"position":0},"title":"Diagnosis - co\u015b wi\u0119cej ni\u017c film","date":"19\/07\/2019","format":false,"excerpt":"W 1989 roku Zygmunt Freud niewielkim obj\u0119to\u015bciowo dzie\u0142em \u201eDie Traumdeutung\u201d (\u201eObja\u015bnianie marze\u0144 sennych\u201d) na trwa\u0142e zrewolucjonizowa\u0142 nasze rozumienie natury ludzkiej. Zrobi\u0142 to na tyle skutecznie, \u017ce - jak to zgrabnie uj\u0105\u0142 Josh Cohen -\u201epo Freudzie nie mo\u017cemy ju\u017c by\u0107 absolutnie pewni znaczenia tego, co m\u00f3wimy i robimy\u201d (\u201eJak czyta\u0107 Freuda\u201d,\u2026","rel":"nofollow","context":"W \"Aktualno\u015bci\"","img":{"src":"","width":0,"height":0},"classes":[]},{"id":137,"url":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/2019\/01\/15\/wspolscenarzysta-czyli-7-zasad-efektywnej-kooperacji\/","url_meta":{"origin":853,"position":1},"title":"Wsp\u00f3\u0142scenarzysta czyli 7 zasad efektywnej kooperacji","date":"15\/01\/2019","format":false,"excerpt":"Je\u015bli kto\u015b kiedy\u015b pokusi\u0142by si\u0119 o stworzenie rankingu najbardziej introwertycznych zawod\u00f3w na \u015bwiecie to scenarzysta na pewno plasowa\u0142by si\u0119 wysoko. To wymarzona robota dla takich jak ja \u2013 os\u00f3b kt\u00f3re s\u0105 najefektywniejsze zamkni\u0119te sam na sam ze swoimi my\u015blami, czerpi\u0105cych satysfakcj\u0119 z samodzielnego zmagania si\u0119 z pojawiaj\u0105cymi si\u0119 przeszkodami. Czasami\u2026","rel":"nofollow","context":"W \"Przygody scenarzysty\"","img":{"src":"","width":0,"height":0},"classes":[]},{"id":955,"url":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/2020\/01\/15\/moje-plany-na-2020-rok\/","url_meta":{"origin":853,"position":2},"title":"Moje plany na 2020 rok","date":"15\/01\/2020","format":false,"excerpt":"Lubi\u0119 planowa\u0107. Przy pr\u00f3bie godzenia obowi\u0105zk\u00f3w domowych, zawodowych, scenariopisarskich, konsultacyjnych i blogowych szczeg\u00f3\u0142owe projektowanie kolejnych zada\u0144 jest dla mnie absolutnie niezb\u0119dne. Dlatego kolejny rok zaczynam od wyznaczenia sobie g\u0142\u00f3wnych cel\u00f3w realizacji kt\u00f3rym mam zamiar si\u0119 po\u015bwi\u0119ci\u0107. Tym bardziej, \u017ce ich publiczna deklaracja ma du\u017c\u0105, motywacyjn\u0105 moc. Nim jednak zaprosz\u0119 was\u2026","rel":"nofollow","context":"W \"Przygody scenarzysty\"","img":{"src":"","width":0,"height":0},"classes":[]}],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/853"}],"collection":[{"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=853"}],"version-history":[{"count":12,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/853\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":878,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/853\/revisions\/878"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/872"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=853"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=853"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/przygodyscenarzysty.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=853"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}