Podobnie jak w zeszłym roku uchwaleniu Programów Operacyjnych PISF towarzyszyło duże zamieszanie. Dyrektor Radosław Śmigulski i przewodniczący Rady Instytutu Rafał Wieczyński przerzucali się oświadczeniami tłumaczącymi opóźnienie winą drugiej strony. Najważniejsze jednak, że w decydującym momencie udało się wszystkim zainteresowanym wypracować porozumienie i przedstawić zasady funkcjonowania najistotniejszego elementu składowego finansowania polskiej kinematografii.
Dla scenarzystów najważniejszą wiadomością jest, że nie tylko stypendia scenariuszowe zostały utrzymane (od dawna pojawiają się głosy, że ze względu na niską liczbę realizacji należałoby je zlikwidować), ale jeszcze doszedł nowy priorytet dowartościowujący pracę scenariopisarską – Development scenariuszowy.
Poniżej znajdziecie wszystkie najważniejsze informacje na temat obu programów.
Stypendia scenariuszowe
Terminy
W 2020 roku tradycyjnie planowane są trzy sesje naboru:
Sesja 1: 10.01 – 17.01.2020
Sesja 2: 20.04 – 27.04.2020
Sesja 3: 02.09 – 09.09.2020
Scenarzyści mogą wnioskować o stypendium w każdej sesji.
Rodzaje projektów
O dofinansowanie mogą ubiegać się projekty pełnometrażowe (fabularne, dokumentalne, animowane), które można przypasować do jednej z poniższych kategorii:
1.autorskie
2.o tematyce historycznej
3.dla młodego widza lub widowni familijnej
4.O znaczącym potencjale frekwencyjnym
Finanse
Na stypendia scenariuszowe w 2020 roku przeznaczono 500 tysięcy złotych (podobnie jak w zeszłym roku). Powinno się to przełożyć na około 15 dofinansowanych projektów.
W każdej kategorii można ubiegać się maksymalnie o 40 000 zł. (Dolna granica to 15 000 zł.)
Tradycyjnie stypendium scenariuszowe w momencie sprzedaży scenariusza podlega całkowitemu zwrotowi, bez względu na cenę zbycia.
W przypadku otrzymania stypendium będzie ono wypłacane w trzech ratach:
– I rata, 50% kwoty, po podpisaniu umowy;
– II rata, 30% kwoty, po złożeniu scenariusza;
– III rata, 20% kwoty, po akceptacji merytorycznej raportu końcowego
Kto się może ubiegać?
Tak samo jak w zeszłym roku o stypendium scenariuszowe mogą ubiegać się osoby posiadające w dorobku film wyprodukowany na podstawie scenariusza ich autorstwa (lub współautorstwa) lub posiadające znaczący dorobek literacki bądź dziennikarski. Czyli nadal zakaz wstępu debiutantom.
Można składać jeden wniosek na dofinansowanie procesu tworzenia oryginalnego scenariusza, czyli nie można składać gotowego scenariusza ani adaptacji (chyba, że się jest autorem pierwowzoru lub nabyło się do niego prawa).
Jakie dokumenty są potrzebne?
Do wniosku o stypendium scenariuszowe należy dołączyć:
1.Streszczenie (max. 1800 znaków)
2.Oświadczenie o wyłączności posiadania autorskich praw majątkowych
3.Opis walorów artystycznych i ekonomicznych (max. 5 400 znaków)
4.Opis oczekiwanych przez scenarzystę rezultatów. (max. 5 400 znaków)
5.Dokumentację dotychczasowego dorobku artystycznego
6.List intencyjny od potencjalnego reżysera (opcjonalne)
7.List intencyjny od historyka (obligatoryjne w kategorii projektów historycznych)
8.Treatment (15-20 stron)
9.Dwie sceny dialogowe
10.CV twórcy
11.Eksplikacja scenarzysty
12.Plan pracy
Coś nowego – Development scenariuszowy
Nowością w tegorocznych programach operacyjnych jest priorytet X – Development scenariuszowy przeznaczony dla producentów dbających o proces tworzenia scenariusza.
Dla kogo?
O dotację w ramach developmentu scenariuszowego mogą ubiegać się tylko i wyłącznie producenci pełnometrażowych filmów fabularnych, dokumentalnych lub animowanych.
Uzyskane w ramach programu środki można przeznaczyć na dofinansowanie procesu tworzenia scenariusza (pisanie, script doctoring, konsultacje, warsztaty itp.) oraz poszukiwanie finansowych partnerów przyszłej produkcji.
Tak samo jak w przypadku stypendiów scenariuszowych powstający scenariusz musi być oryginalny, chyba że scenarzysta jest autorem pierwowzoru lub zostały nabyte autorskie prawa majątkowe do utworu.
Terminy
Co ciekawe wnioski o development scenariuszowy składa się w trybie ciągłym, bez oglądania się na terminy sesji. To świetne rozwiązanie umożliwiające dosyć szybko rozpocząć prace scenariuszowe.
Rodzaje projektów
W ramach developmentu scenariuszowego można rozwijać trzy rodzaje filmów:
1.autorskie
2.o tematyce historycznej
3.dla młodego widza lub widowni familijnej
Finanse
Na nowy program zostały przeznaczone 3 miliony złotych.
Dla filmów fabularnych i animowanych można ubiegać się maksymalnie o 60 000 złotych. Dla filmów dokumentalnych górna granica wynosi 50 000 złotych.
Podobnie jak w przypadku stypendiów scenariuszowych w przypadku sprzedaży praw do scenariusza dotacja podlega całkowitemu zwrotowi.
Dofinansowanie będzie wypłacane w trzech ratach:
– I rata, 60%, po podpisaniu umowy z PISF;
– II rata, 20%, po złożeniu scenariusza;
– III rata, 20%, po akceptacji merytorycznej raportu końcowego.
Jakie dokumenty są potrzebne?
Dokumenty wymagane przy składaniu wniosku o development scenariuszowy:
1.Dane teleadresowe i dokumenty rejestrowe producenta;
2.Określenie wysokości i formy wnioskowanego dofinansowania;
3.Termin realizacji przedsięwzięcia;
4.Wskazanie źródeł finansowania;
5.Treatment;
6.Streszczenie (max. 1800 znaków);
7.Kosztorys;
8.Informacja o działalności producenta;
9.CV i opis dorobku scenarzysty;
10.Lista szczegółowych działań zaplanowanych do realizacji;
11.Umowa na stworzenie scenariusza oraz nabycia praw do cenariusza lub umowa opcji; umowa nabycia praw do pierwowzoru literackiego (w przypadku adaptacji);
12.Listy intencyjne, kopie umów i dokumenty rejestrowe koproducentów;
13.Wykaz wniosków producenta w PISF;
14.List intencyjny od przyszłego reżysera (opcjonalnie);
15.List intencyjny od historyka (obligatoryjne w kategorii projektów historycznych)
Dobry czas dla scenarzystów?
Ze wszystkimi szczegółami możecie zapoznać się na stronach PISF (dokładnie tutaj).
Bardzo się cieszę, że pojawił się nowy program pompujący pieniądze w proces powstawania scenariusza. Liczę, że dzięki temu scenarzyści i konsultanci scenariuszowi nie tylko zostaną bardziej docenieni, ale przede wszystkim zyskają więcej czasu, co będzie sprzyjało profesjonalizacji i rozbudowywaniu procesu twórczego.
To ważny krok na drodze do powszechnej świadomości, że dobra, dopracowana historia jest najważniejsza.
Jestem bardzo ciekaw pierwszych efektów i projektów. Wszystko w naszych rękach. Do roboty!
… Nie ma idealnego systemu i nie będzie… Z pewnością trudno w tej samej sesji zmierzyć się z doświadczonymi filmowcami debiutantowi, To oczywiste że pieniądze są jedne i trzeba podejmować nie zawsze słuszne decyzje, dopiero po latach jest odpowiedć czy film zrealizowano i czy jest dobry. Wszystkie uwarunkowania rozumiem, i te związane z obroną i dbałością o poziom coraz lepszy polskich filmów…, ale po to napisałam o pewnych faktach aby ulepszać system… I nie być bernym i nie godzieć się, bo rzekomo nie da się nic poprawieć i zmienić. A może warto pomyśleć o osobnej działce finansowej dla młodych filmowców czy debiutantów? Z osobnego worka? Podobna sytuacja jest z filmami profesjonalistów i amatorów na festiwalach filmowych. Jakie szanse ma amator? Jakie proporcje? Zupełnie inaczej w gronie osób bez studiów filmowych, możliwości są wyrównane a najsłabsze filmy po preseleksji odpadają. Np. W Kielcach 2019 udało mi się z moim debiutem dokumentu nieprofesjonalistki uczestniczyć z filmem w gronie „prawdziwych” dokumentalistów na 25 Festiwalu Form Dokumentalnych, m.inn. z Panem z Komisji PISF, który podważył wartość tego filmu (dwie nagrody i udział w trzech Międzyn. Festiwalch Filmowych) jako nie wróżący nic pozytywnego. I zanegował pracę swoich kolegów filmowców podczas przygotowania zwiastuna kilkuminutowego na pitching w Gdyni (MFF NNW)… Czy nie warto zmieniać świadoność Komisji i ustalać zasady, punktację wg których wszystkich tak samo ocenia się u uzasadnia dlaczego? A nie wg osobistych upodobań i życzeń (najlepiej naśladowania tylko mnie, oceniającego?). Uzasadnień na temat w Komisjach Eksperckich na ogół, albo często nie ma. Pojawiają się slogany uogólniające problemy na rynku filmowym itp… Na 10 zdań Komisji miałam przypadek – jedno zdanie na temat mojego projektu uzasadnieniające odmowę i bardzo ważne stwiedzenie było takie, że w Liceach nie ma filozofii i młodzi nie zrozumieją przesłania filmu o problematyce maski i twarzy, czyli o tożsamości człowieka. Itd… Doceniamy dobro PISF -u ale nie możemy milczeć i godzić się na zło i bezprawie. Są przepisy, które są łamane, dlatego istnieje forma odwołania, często traktowana „po masoszemu”. Znam przypadek odwołania poprzez Ministerstwo gdzie zdobyto fundusze na film 200 tys. zł. A więc poprawiajmy-ulepszajmy… i nie stosujmy ciszy tam gdzie nie jest wskazana.
Miło, dzięki za dobre słowa! Prywatnie wyjątkowo trudno o fundusze. Telewizja podczas pitchingu w Gdyni (Międzynarodowy Festiwal Filmowy NNW) w 2019, milczała jak zaklęta…, bo nie zaryzykują i nie uwierzą debiutantowi. Problem w tym że świetny filmowiec, nie znał Profesora Włodzimierza Fijałkowskiego i nie ma pewności czy faktycznie powstanie arcydzieło sztuki? Przepisy PISF nie są przewciwko takim jak jak… tylko ludzie, któ rzy nie chcą dopuścić nie swojego „kolegę” filmowca. Wiem wciąż za mało jest funduszy a chętnych mnóstwo…, ale jak mają bronić się scenarzyści?
Pragnę poinformować scenarzystów że PISF wydał negatywną decyzję po raz drugi na „pisanie scenariusza”, torując drogę rozwoju rozwoju debiutantowi, choć takim debiutantem jak Oni mnie potraktowali nie jestem.
1 sesja – świetna opinia, rewelacyjny bohater, film koniecznie należy zrobić…, ale mam 25 nagrań z kamerą (15 już miałam…) uzupełnić z emerytury, pomimo ogromnego do tej pory nakłady własnych pieniędzy, i to szybko bo ludzie odchodzą i załączyć „precyzyjny scenariusz” i złożyć wniosek z 2 sesji.
2 sesja – uzupełniono i złożono wniosek – Pan Dyrektor nie wyraził zgody, odrzucił.
3 sesja – pismo do Dyrektora PISF, że zalecenia Komisji zostały wykonane – wniosek przyjęto.
w tej sesji dwie Panie w Komisji były te same, Pan dokumentalista nowy. Ocena bardzo negatywna, bo o takim ważnym i Wielkim Polaku Bohaterze, (którego osobiście znałam 20 lat i przyjaźniłam się, nie żyje 16 lat) absolutnie nie może zrobić filmu „debiutant” (pomimo napisaniu 23 scenariuszy i kilku krótkometrażowych filmów) i pomimo „posiadaniu” script doktora i opiekuna artystycznego, pomimo że spełniam warunki z powodu osiągnięć „humanistycznych” (publikacje, wystawy, projekty autorskie, doktorat), pomino że na Spotkaniu z Komisją jedna Pani broniła mnie i obiecała pomoc (po fakcie odrzucenia projektu- nawet na piśmie). Mam poszukać producenta, profesjonalnego scenarzystę i specjalistę reżysera i „jacyś oni” mają zrobić film (swoje materiały zbierane od 2016 roku mam wyrzucić albo dać za darmo jak z „łapanki” znajdę chętnych i namówię ich do mojego-nie-mojego filmu (bo oni zrobią swój) . A JA SKŁADAŁAM WNIOSEK NA NAPISANIE SCENARIUSZA!!! BŁĄD METODYCZNY, LOGICZNY, MERYTORYCZNY. Czekam na decyzję Pana Dyrektora PISF, na moje odwołanie. Zobaczymy – 17 stycznia mija ustawowy termin. Ostatnio odwołanie trwało rok! Nie rozpatrywano, nie odpisywano! Dam znać jak potoczy się ta interesująca historia…
Warto dodać że w 2017 składałyśmy z Koleżanką wspólny wniosek na pisanie scenariusza o Trzech Bohaterach PW, i pracownik PISF wydał decyzję „nie spełniamy warunków…”, zatrzymał projekt dobrze oceniony, bo NIE PRZECZYTAŁ Wniosku i załączników (BO TEGO BYŁO TAK DUŻO… ) i nie przesłał do Komisji. Czas aby zainteresowani wiedzieli co dzieje się w PISF-ie.
Cholernie przykro się to czyta. Trzymam kciuki za odwołanie, ale szczerze mówiąc nie widzę zbyt dużych szans na pozytywne rozpatrzenie. Być może rzeczywiście jedyna nadzieja w znalezieniu prężnego producenta, który dobrze się porusza w meandrach instytutu. Ewentualnie poszukać alternatywnych źródeł finansowania, ale jak wiadomo to jest bardzo trudne. Powodzenia!
Istnieje pewne prawdopodobieństwo, że kształt jaki przybrała ta instytucja powstał w porozumieniu ze środowiskiem filmowym i do pewnego stopnia jest przez nie kontrolowany, więc środowisko filmowe (rodziny, przyjaciele, absolwenci i kadra z tych samych szkół) musiało zostać beneficjentem tej zmiany. Nie ma tu zbyt wiele miejsca dla osób z zewnątrz. Trzeba pochodzić z odpowiedniego kręgu rodzinnego i towarzyskiego, skończyć odpowiednią uczelnię i znać odpowiednie osoby. Nie chodzi o bezpośredni nepotyzm. To raczej kwestia tego, że na reżyserię dostanie się prędzej syn znanego aktora niż osoba anonimowa. Za pierwszym razem, zaraz po maturze. To kwestia tego, że dotację przyzna się znajomemu z dobrym projektem niż nieznajomemu z projektem równie dobrym. To seria małych kroczków w długim maratonie. Oczywiście jeżeli jest się bardzo zdolnym i ma się coś do zaoferowania środowisku, jest szansa na udział w dostępie do konfitur, ale ostrożnie – nie można wykazywać się później niewdzięcznością i krytykować ręki, która nas karmi.
Mam na to wspaniałe rozwiązanie. Zaorać system dotacji albo uczynić go całkowicie transparentnym. Kto, co, komu, gdzie i za ile. No, ale to nie byłoby akurat w interesie naszych filmowców. 🙂
Nie ma idealnego systemu. Pełna rynkowość, na wzór amerykański, mocno ograniczyłoby szansę na powstawanie filmów artystycznych i eksperymentalnych. Z drugiej strony wszędzie tam gdzie są przyznawane dotacje powstają pytania odnoście procesu wyboru dofinansowanych projektów. Nie da się wszystkich zadowolić. Wydaje mi się, że w ogólnym rozrachunku Polski Instytut Sztuki Filmowej przyniósł dużo korzyści i pozytywnie wpłynął na rozwój rodzimej kinematografii. W tym roku mija 15 lat od powstania Instytutu, to dobry moment by podebatować co się udało, a co można jeszcze poprawić.
Jest. Losowanie.
Scenariusz to najważniejszy element filmu. Jeżeli na jego przygotowanie daje się tylko 40 tys. i budżet ustala na 500 tys. to sprawa jakości naszych filmów jest oczywista.